Ellen Goethals en Renaat Lemey zijn twee van de tien Vlaamse Tubbe-ambassadeurs. Zelf staan ze aan het hoofd van respectievelijk WZC Deken Darras in Tielt en WZC BEN in Ardooie.
Als geen ander voelen ze in de praktijk welke kracht het Tubbe-model teweeg kan brengen in de werking van hun woonzorgcentrum.

“Voor ons is het logisch dat we op een andere manier over zorgverlening beginnen nadenken, want ook het denken van de mensen die bij ons binnenkomen, evolueerde de afgelopen jaren heel sterk. Er wordt steeds meer ingezet op zo lang mogelijk in de vertrouwde thuisomgeving te kunnen blijven. Dus wie hier dan terecht komt, verwacht ook datzelfde thuisgevoel zo lang mogelijk te kunnen aanhouden.”

“En dat geldt niet enkel voor onze bewoners, maar ook voor onze medewerkers. Daar zijn de parallellen moeiteloos te trekken met de bedrijfswereld. Ook daar wordt autoritair leiderschap niet meer getolereerd, ook daar willen medewerkers steeds meer inspraak. Waarom zouden wij dat principe dan niet doortrekken in onze werking?”

Een andere attitude

En dus wordt er in de Tubbe-huizen sterk ingezet op coachend leiderschap en autonomie voor het personeel. En dat leidt vaak tot gefronste wenkbrauwen. Want zijn de budgetten in de zorg niet dusdanig schaars dat er gewoon geen tijd en dus geen middelen zijn om medewerkers de vrijheid te geven tijd te maken en hun taken in te vullen zoals zij en de bewoners dat willen?

“Er heerst veel negativiteit rond de zorg, maar vaak door mensen die er geen ervaring mee hebben. Met het Tubbe-model willen we ook werken aan positieve beeldvorming. Maar dat ook onze budgetten onder druk staan, is een publiek geheim. Ook bij ons heeft elke medewerker zijn taken te vervullen. Alleen kan dat met een andere attitude ook. Want wie zegt dat elke patiënt tussen 6.30 uur en 8 uur ’s ochtends gewassen moet worden? Als die bewoner zelf aangeeft dat hij liever tegen 10 uur gewassen wordt, dan kan die medewerker zich tussen 8 en 10 toespitsen op bewoners die wel graag vroeg ontbijten.

Want dat is wat het Tubbe-model anders maakt: bij ons vragen we aan de bewoner wanneer hij gewassen wil worden en geven we aan de medewerker de autonomie om zijn taken zelf te organiseren.”

Het model leidt alvast tot een veel grotere tevredenheid bij alle partijen.

“We willen mensen een zinvolle dagbesteding geven, vertrekkend vanuit hun ervaringen, talenten en interesses. Zo betrekken we bijvoorbeeld een bewoonster die jarenlang zelf verpleegster was, bij de sollicitatiegesprekken voor ons zorgpersoneel. Technisch is ze misschien niet altijd meer mee in onze zorg, maar menselijk voelt ze nog steeds heel snel aan of iemand het in zich heeft om het verschil te maken voor de andere. Waarom zouden we die expertise dan laten liggen?”

Ook de warme momenten in kaart brengen

De nieuwe Minister van Welzijn is het Tubbe-model genegen, zo bleek uit een recent bezoek van Caroline Gennez aan een woonzorgcentrum in Sint-Katelijne-Waver. Het betekent echter niet dat iedereen al op dezelfde lijn zit.

“Bij doorlichtingen lopen we vaak de muren op als die inspecteurs komen aandraven met afvinklijstjes en kwaliteitshandboeken. Want de leuke en warme momenten worden niet in kaart gebracht op die momenten. Er is meer dan alleen maar normen en regels. Als we hen dan de suggestie doen om de bewoners eens te bevragen over hoe zij de zorg ervaren in onze Tubbe-huizen, blijft het jammer genoeg oorverdovend stil. Hopelijk kunnen we daar in de toekomst verandering in brengen…”

In een notendop

Tubbe is ontstaan in een woonzorgcentrum in het Zweedse plekje Tjörn.

De basisfilosofie is even eenvoudig als uitdagend: woonzorgcentra moeten aantrekkelijke plaatsen zijn waar het goed wonen en werken is. De praktijk die eerst in Scandinavië werd toegepast, werd omgetoverd in een werkingsmodel dat steunt op zes pijlers: autonomie, samen beslissen, gedeelde ervaringen, community, open communicatie en coaching.

Onder impuls van de Koning Boudewijnstichting werd het model sinds 2018 ook uitgerold in Vlaanderen. Met een netwerk van Tubbe-ambassadeurs zet KBS het werkingsmodel verder op de kaart. Intussen kunnen bijna 100 Vlaamse woonzorgcentra (ofte 1 op 8) zich een Tubbe-huis noemen.

In West-Vlaanderen gaat het intussen om 32 woonzorgcentra.